Παρουσίαση: Κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ

Σχολιάζει την έρευνα ο Χρύσανθος Δημ. Τάσσης

Διδάσκει Πολιτική Κοινωνιολογία, Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και απόφοιτος που προγράμματος Study of the US Institute for Scholars on American Politics and Political Thought, University of Massachusetts, Donahue Institute.

Το πρώτο σχόλιο που μπορεί να κάνει κανείς σχετικά με τη συγκεκριμένη έρευνα, είναι ότι διαφαίνεται μια κοινή τάση στην εκλογική συμπεριφορά των ψηφοφόρων των βασικών κοινοβουλευτικών κομμάτων (με δυο υποπεριπτώσεις διαφοροποίησης που θα αναλύσουμε στη συνέχεια) σχετικά με την πρόθεσή τους σχετικά με την επιλογή του Προέδρου στις ΗΠΑ. Έτσι, παρατηρούμε ότι οι ψηφοφόροι των κοινοβουλευτικών κομμάτων (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ, ΜΕΡΑ 25) -με την εξαίρεση των ψηφοφόρων της Ελληνικής Λύσης-  τοποθετούνται με ευρεία πλειοψηφία υπέρ της υποψηφιότητας του Joe Biden (πάνω από 80%) σε σχέση με τον Donald Trump ο οποίος κινείται σε μονοψήφια ποσοστά. Οι δυο υποπεριπτώσεις διαφοροποίησης αναφέρονται α) στους ψηφοφόρους της ΝΔ οι οποίοι επιλέγουν τον Donald Trump σε ποσοστό 10% το οποίο είναι διπλάσιο σε σχέση με τους ψηφοφόρους των άλλων κομμάτων. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέρος των ψηφοφόρων της ΝΔ υιοθετούν παρόμοια πολιτική ατζέντα με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ δηλαδή νεοφιλελευθερισμό στην οικονομία και συντηρητικές πολιτικές στο κοινωνικό πεδίο (Μετανάστευση, Νόμος και Τάξη, έμφαση στη θρησκεία κα) και β) το σχετικά χαμηλό ποσοστό των ψηφοφόρων του ΚΚΕ υπέρ του Joe Biden που είναι στο 52%, κάτι που φαίνεται να «δικαιολογείται» λόγω του ότι ο υποψήφιος του Δημοκρατικού κόμματος εκφράζει την κυρίαρχη αντίληψη της ηγεσίας του κόμματος με περιορισμό των αναφορών στα εργατικά συνδικάτα και στις πολιτικές του κοινωνικού κράτους και έμφαση σε σοσιαλφιλελεύθερη πολιτική ατζέντα, πολιτικές που συναντούν τη δυσπιστία παραδοσιακών κοινωνικών στρωμάτων τα οποία αυτό-τοποθετούνται στην Ευρωπαϊκή Αριστερή παράδοση.

Από την άλλη, οι ψηφοφόροι της Ελληνικής Λύσης παρουσιάζουν την αντίστροφη εκλογική συμπεριφορά, καθώς οι δυο στους τρεις επιλέγουν τον Donald Trump.

Επίσης, οι ψηφοφόροι των πολιτικών κομμάτων τα οποία δεν έχουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση όπως και οι αδιάφοροι και no politica πολίτες / ψηφοφόροι ενώ τάσσονται υπέρ της υποψηφιότητας του Joe Biden με ποσοστά γύρω στο 45%, ένα ποσοστό γύρω στο 20% τάσσεται υπέρ του Προέδρου των ΗΠΑ.

Ένα πρώτο συμπέρασμα που μπορεί κανείς να εξάγει είναι ότι μπορεί ο Joe Biden να έχει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανάμεσα στους Έλληνες ψηφοφόρους (71%), ωστόσο υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό (14%) το οποίο υποστηρίζει τον Πρόεδρο Trump. Αυτό σημαίνει ότι στην ελληνική κοινωνία έχει διαμορφωθεί μια πολιτική πλατφόρμα η οποία συνδυάζει τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές στην οικονομία, με εξαιρετικά συντηρητικές πολιτικές για την κοινωνία κατά τα πρότυπα του Tea Party των ΗΠΑ, το οποίο, ενώ δεν εκφράζεται εκλογικά μέσω κάποιου κόμματος (αλλά διαπερνά ένα κομμάτι των ψηφοφόρων της ΝΔ, το μεγαλύτερο κομμάτι της Ελληνικής Λύσης και ένα μεγάλο κομμάτι από εκείνους που αυτό-τοποθετούνται ως no politica) δημιουργεί ωστόσο μια κοινή αντίληψη για την πολιτική και την κοινωνία που πιέζει για αυταρχικού τύπου πολιτικές.

Αυτό το σημείο φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τη στάση που κρατούν οι ψηφοφόροι σε σχέση με την θετική στάση σχετικά με την κίνηση/ αντίδραση των παιχτών του NBA κατά των διακρίσεων και της αστυνομικής βίας με ποσοστό 77%, ενώ σε σχέση με τις κινητοποιήσεις της κοινωνίας των ΗΠΑ και των ακτιβιστών το αντίστοιχο ποσοστό είναι 57% και υπάρχει μια μεγάλη μερίδα 43% τις οποίες τις θεωρεί είτε μάταιες, είτε ακόμα και επικίνδυνες.  Σε αυτό το σημείο φαίνεται και η επιρροή των ΜΜΕ τα οποία δίνουν μεγάλη θετική έμφαση στις κινητοποιήσεις των «celebrities» παιχτών του NBA, ενώ είναι επιφυλακτικά σε σχέση με τις πιο δυναμικές κινητοποιήσεις της κοινωνίας των πολιτών και των συλλογικοτήτων της κοινωνίας, με αποτέλεσμα να εγείρουν τον φόβο της «καταστροφής» και της «αλλαγής» και να εγείρουν αντανακλαστικά «νόμου και τάξης» σε συντηρητικά ακροατήρια της ελληνικής κοινωνίας. Χαρακτηριστικά, ένα μεγάλο ποσοστό πολιτών που διάκεινται φιλικά υπέρ της ΝΔ θεωρούν ότι οι διαδηλώσεις στις ΗΠΑ είναι επικίνδυνες για την κοινωνική ειρήνη, σε αντίθεση με την κοινή άποψη που εκφέρουν οι πολίτες που κινούνται πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ, στο ΠΑΣΟΚ και στο ΚΚΕ οι οποίοι θεωρούν ότι οι διαδηλώσεις και η κοινωνική διαμαρτυρία δεν αποτελούν θέμα για την κοινωνική ειρήνη. Παρατηρούμε επίσης μια σημαντική επιρροή / διείσδυση των «παραδοσιακών» Μέσων ιδίως της τηλεόρασης σε όσους παρακολουθούν καθημερινά σε σχέση με τους πολίτες οι οποίοι δεν παρακολουθούν τα «παραδοσιακά» μέσα καθώς ο Joe Biden υποστηρίζεται από περίπου 78% όσων παρακολουθούν καθημερινά σε σχέση με το περίπου 58% που τον υποστηρίζει όσων δεν παρακολουθούν τα «παραδοσιακά μέσα», μια πρακτική η οποία δεν συναντάται στα social media τα οποία φαίνεται ότι δεν επηρεάζουν την άποψη των πολιτών ανάλογα με τη συχνότητα χρήσης του μέσου.

Σε σχέση με το φύλο, οι γυναίκες ψηφοφόροι φαίνεται να τοποθετούνται πιο θετικά υπέρ του Joe Biden σε σχέση με τους άντρες, ενώ το ενδιαφέρον στοιχείο παρουσιάζεται στην ηλικιακή κατηγοριοποίηση όπου οι ψηφοφόροι που βρίσκονται στην ηλικιακή ομάδα 35-54 φαίνονται πιο συντηρητικοί τόσο σε σχέση με τους νεότερους όσο και σε σχέση με τους μεγαλύτερους. Αυτό ίσως εξηγείται γιατί είναι οι παραγωγικές ηλικίες νιώθουν ότι πλήττονται περισσότερο από την δεκαετή οικονομική κρίση, καθώς δεν μπορούν να υλοποιήσουν τις προσδοκίες οι οποίες καλλιεργήθηκαν την εποχή πριν την κρίση, σε αντίθεση με τους μεγαλύτερους οι οποίοι έχουν κάποια κοινωνική προστασία μέσω σύνταξης ή και ιδιοκτησίας, και οι νεότεροι οι οποίοι ενδεχομένως να έχουν χαμηλές προσδοκίες γιατί ακριβώς μεγάλωσαν στην εποχή της κρίσης. Επίσης, ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί η τοποθέτηση των ανέργων οι οποίοι είναι η κατηγορία με τις περισσότερες θετικές ψήφους (23,7%) υπέρ του Προέδρου Trump. Αυτό σημαίνει ότι τα κοινωνικά στρώματα τα οποία δεν μπορούν να αναπαραχθούν είναι πιο εύκολο να έχουν μια μη συμβατή εκλογική συμπεριφορά και να αναζητούν μια εναλλακτική από το «κατεστημένο» πολιτική επιλογή, ιδίως όταν το «κατεστημένο» δεν μπορεί να εγγυηθεί τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης όπως έγινε στις ΗΠΑ με την επικράτηση του D. Trump σε σχέση με την H. Clinton κατά τις προηγούμενες εκλογές, αλλά και στην Ελλάδα στις διπλές εκλογές του 2012.

Δείτε την έρευνα εδώ

Σχετικά Άρθρα